Quan Kế Huy: năng lực thiên bẩm và nỗi ám ảnh nghi ngờ bản thân
Nhiều người tranh cãi về chuyện gốc Việt của anh Quan Kế Huy, mình thì quan tâm hơn đến hành trình khá thú vị của anh ấy.
Đó là một chặng đường 40 năm trầm nhiều hơn thăng và mọi thứ xảy ra theo kiểu người ta gọi là định mệnh. Ấn tượng dễ nhất về Huy là người ta sẽ nói, ông này nổi được 1 vai diễn viên nhí trong Indian Jones, xong làng nhà làng nhàng bặt vô âm tín mãi cho đến khi comeback với Everything Everywhere All At Once và chiếm trọn mọi Spotlight kể từ sau đó.
Quan sát kỹ hơn hành trình của Huy, nhiều người sẽ nói vui cha này kiểu được tổ đãi, kiểu rất nhiều chuyện xảy ra theo kiểu định mệnh, đúng thời điểm.
NHỮNG KHOẢNH KHẮC ĐỊNH MỆNH
Đầu tiên là vai diễn bước ngoặt, viên gạch đầu tiên đưa Huy vào Hollywood năm…12 tuổi, chỉ tròn 4 năm kể từ ngày đặt chân đến Mỹ lúc 8 tuổi sau khi lênh đênh trên tàu vượt biên năm 1978 từ Việt Nam và tỵ nạn 1 năm ở Hong Kong.
Lúc ấy, đạo diễn Steven Spielberg và George Lucas cần tìm 1 cậu bé Chinese đóng cặp cùng Harrison Ford mà casting mãi từ NewYork, London, San Francisco, Singapore cho đến Hongkong vẫn chưa ra. Kiểu như muốn bỏ cuộc thì họ quyết định ghé Chinatown ở Cali thử thời vận. Và lại ghé ngay trường tiểu học của Huy. Huy ban đầu là đi theo giúp anh trai mình thử vai (tình huống ngày quen quá) và thế là Casting Director hỏi: mày muốn thử không? Mọi chuyện sau đó trở thành lịch sử.
Sau Indiana Jones, Huy tiếp tục nhận vai Data trong The Goonnies và tiếp tục tạo tiếng vang. Sau này khi nộp đơn vào USC Film School, một trường khá danh tiếng về điện ảnh, Huy cũng cho rằng một phần lý do mình được nhận là do đã có 2 vai diễn nhí nổi bật đó.
Khoảnh khắc định mệnh thứ 2 là khi Huy vừa quyết định quay trở lại diễn xuất, sau khi bỏ cuộc một thời gian dài, thì Everything Everywhere đang casting. Anh lại đi thử vai. Và chuyện sau đó lại tiếp tục trở thành lịch sử.
NỖI ÁM ẢNH SELF-DOUBT
Nếu nói Huy hên, lần nào cũng như định mệnh, là người được chọn thì hơi phủ nhận năng lực của anh. Theo mình, anh là người có năng lực diễn xuất thiên bẩm. Vấn đề lớn nhất của anh trong 40 năm qua, từ sau hai vai diễn nhí rực rỡ cho đến khi Everything ra mắt chính là nỗi ám ảnh về năng lực của bản thân. Trong các bài trả lời phỏng vấn media, Huy nhắc đến từ self-doubt, tạm hiểu là luôn nghi ngờ về năng lực của chính mình. Huy nói mình được dạy dỗ và lớn lên theo truyền thống Trung hoa, tất cả mọi thứ xảy ra đều là do bản thân. Mọi việc không như ý đều quy về lỗi lầm của bản thân.
Sau thành công của Indian Jones và The Gonnies, Huy tiếp tục dấn thân vào con đường diễn xuất và mọi việc ngày càng khó khăn hơn khi không có quá nhiều cơ hội cho diễn viên gốc Á. Huy luôn ước phải chi mình cao hơn, đẹp trai hơn, diễn xuất tốt hơn…Thậm chí có lần được gọi thử 1 vai lính Việt Cộng nói có 3 câu, Huy cũng rớt luôn.
Casting chỗ nào là rớt chỗ đó, Huy quyết định… bỏ cuộc. Anh luôn cho rằng mình tệ, không đủ năng lực, không đủ khả năng để theo dõi nghiệp diễn xuất vốn quá khắc nghiệp cho dân gốc Á ở kinh đô Holywood này.
Tâm lý self-doubt đó đeo đuổi Huy dai dẳng đến mãi sau này. Khi Casting lần đầu với Everything xong, Huy đợi 2 tháng không thấy gọi lại cũng nghĩ: thôi thua rồi. Đến khi được gọi đi thử vai lần 2, ra về thấy 1 chú diễn viên Asian ngon cơm hơn ngồi đợi, thì về nhà lập tức nghĩ ngay là mình chắc cũng sẽ rớt. Rồi khi quay xong EE, từ lúc đóng máy cho đến khi ra rạp (bị trì hoãn khá lâu do Covid), Huy không kiếm được vai mới, Casting rớt tè le y như hồi xưa đến nỗi mất luôn bảo hiểm sức khoẻ vì hồ sơ không có được 1 single job, Huy lại tiếp tục self-doubt và gọi hỏi producer của EE “Mày coi bản dựng thấy tao đóng có okay không?”, rồi bị chửi là sao hỏi câu stupid question thế thì Huy chỉ có thể đáp: tại bữa giờ tao không kiếm nổi một vai diễn.
Đấy, cái tâm lý nghi ngờ bản thân nó như ám ảnh Huy suốt cả chặng đường 40 năm. Tâm sự trên một bài báo, Huy nói trong đầu anh luôn văng vẳng một câu hỏi: lẽ ra đời mình đã có thể khá hơn? Huy nói anh bị FOMO, Fear of Missing Out từ sau 2 vai diễn nhí bùng cháy ấy. Lẽ ra mình đã có thể tốt hơn như thế rất nhiều? Tại sao mình lại ế show? Mình đã bỏ lỡ những cơ hội gì? Cứ thế, Huy luôn đặt câu hỏi và luôn tự trách mình không đủ giỏi.
NĂNG LỰC THIÊN BẨM & THÁI ĐỘ CHUYÊN NGHIỆP
Vậy điều gì khiến một câu bé luôn ám ảnh nghi ngờ năng lực bản thân, bỏ cuộc với nghề diễn xuất lại có thể một ngày cầm tượng vàng Oscar?
Huy phát biểu trên sân khấu Oscar rằng các bạn phải luôn giữ cho giấc mơ của mình được sống mãi. Rằng Huy đã suýt bỏ cuộc. Thực tế thì Huy đã bỏ cuộc thật. Quay trở lại giai đoạn từ sau 2 vai diễn nhí, tức là từ năm 13 tuổi đến hai mươi mấy, Huy nhận ra khi càng lớn thì càng khó kiếm được vai diễn ở xứ này. Giai đoạn đó anh chủ yếu đóng Sitcom, phim truyền hình, thậm chí thử các cơ hội ở các nước châu Á, về cả Việt nam để đóng phim với Lý Hùng năm 96, phim Hồng Hải Tặc. Nói chung là anh bỏ cuộc với diễn xuất ở Hollywood, tâm lý cho rằng mình mãi chắc chẳng có cơ hội ở đây. Người trong nghề khuyên anh còn trẻ phải đi networking nhiều hơn, phải chủ động làm quen người này người kia để tìm cơ hội, nhưng Huy bảo "But i'm a private person", một con người thích sự riêng tư và ngại đám đông.
Tuy nhiên, anh không bỏ cuộc với phim ảnh. Mấu chốt nằm ở chỗ này. Huy vẫn apply vào USC Film School và tốt nghiệp năm 28 tuổi (1999). Với nhiều cha mẹ gốc Á thời đó, có thể họ hay trông đợi con cái mình học kỹ sư bác sĩ chứ ít ai chấp nhận con mình theo đuổi sở thích. Mình đoán rằng gia đình của Huy đã ủng hộ anh rất nhiều trên con đường này. Đậu vào USC Film School cũng không phải là việc dễ dàng. Năng lực và đam mê của Huy đã giúp anh làm điều đó, dù anh nói mình có hồ sơ ngon với hai vai diễn nhí trước đó. Thực tế, anh tốt nghiệp với phim ngắn đoạt nhiều giải thưởng chứ không phải dạng xoàng. Năng lực điện ảnh của Huy là không bàn cãi, chỉ là anh luôn nghi ngờ năng lực diễn xuất của bản thân.
Do đó, sau khi ra trường, anh tiếp tục hành trình đứng phía sau ống kính với những công việc như điều phối diễn viên đóng thế, trợ lý đạo diễn này kia. Anh cộng tác trong Xmen, rồi trợ lý đạo diễn cho Vương Gia Vệ trong 2046. Huy bảo mỗi lần xem Lương Triều Vỹ, anh lại bồi hồi cảm xúc muốn được đứng trước ống kính. Và anh học được rất nhiều từ thẩm mỹ của Lương Triều Vỹ cho diễn xuất sau này trong Everything.
2018, lại một định mệnh xảy ra khi Huy xem Crazy Rích Asians, có cả Dương Tử Quỳnh, và một lần nữa cảm xúc đam mê lại trỗi dậy. Anh ước mình đứng chung hàng ngũ diễn xuất ấy. Ôi, một dàn cást toàn Châu Á, mình đang ở đâu? Mình tin Huy đã có rất nhiều lần trỗi dậy cảm xúc như vậy. Crazy Rich Asians giống như giọt nước tràn ly mà thôi. Và Huy quyết định…sẽ quay lại diễn xuất.
Và như kể ở trên, đúng lúc anh quyết định quay lại thì Everything đang Casting. Định mệnh!
Sau lần casting thứ nhất, Huy phải đợi 2 tháng tường chừng đã rớt thì được gọi tiếp lần 2. Anh quyết tâm chuẩn bị nhiều hơn đến có thể chiến thắng vai diễn này. Huy tìm đến nhà huấn luyện Jean Louis Rodique, chuyên gia huấn luyện kỹ thuật Alexander Technique, một kỹ thuật chuyển động cơ thể khi diễn xuất mà nhiều trường diễn xuất buộc sinh viên phải học. Huy muốn khán giả phải phân biệt rõ sự khác nhau của các phiên bản Waymong trong Everything Everywhere.
Sau khi đọc kịch bản, thầy Jean đã tìm ra cho Huy 3 phiên bản chuyển động thú vật: một con sóc cho nhân vật Waymond làm thuế, một con cáo cho CEO Waymond, và một con chim ưng cho Alpha Waymond. Huy phải lên YouTube xem hàng giờ các video chuyển động của 3 con này, và in ra hơn 50 bức ảnh của các con này dán trên tường để bắt chước theo các động tác. Phải làm đi làm lại các động tác cho đến khi cảm giác chuyển hoá nó thành nhân vật trong phim. Đoạn chuyển đột ngột từ ông chồng Waymond ở sở Thuế sang Alpha Waymond được khen rất nhiều trên phim trường.
Huy nói nhân vật Waymond có điểm nào đó rất gần với mình nên khi diễn xuất anh nhập vai kinh khủng. Cả cuộc đời, Huy luôn tự hỏi: Cuộc sống của tôi sẽ ra sao nếu mọi thứ được sắp đặt khác đi và tốt hơn? Và đó là khi CEO Wang nói với Everlyn: “trong một cuộc đời khác, anh sẽ rất yêu việc chỉ cần làm giặt ủi và đi khai thuế với em”. Huy nói đó là câu thoại mà Huy yêu thích nhất. Giống như Huy, CEO Wang cũng FOMO và luôn cảm thấy cô đơn. Anh có tất cả sự giàu có nhưng không có được tình yêu của đời mình.
Huy luôn làm đủ thứ liên quan đến điện ảnh nhưng luôn FOMO vì mình không được diễn xuất. Và đó là nỗi cô đơn chỉ mình Huy mới hiểu được.
Giờ thì mọi thứ đã khác. Sau tất cả, chúng ta thấy gì từ hành trình của Huy:
1. Sự bỏ cuộc có thể chỉ là tạm thời, ngắn hạn nếu trong bạn vẫn luôn nuôi dưỡng một niềm đam mê. Huy bỏ diễn xuất nhưng không bỏ điện ảnh. Vẫn theo học trường điện ảnh, vẫn xuất sắc hoàn thành, vẫn theo nghiệp điện ảnh dù đứng sau ống kính.
2. Nghi ngờ năng lực bản thân đến mức nào, tự trách mình ra sao nhưng khi cơ hội đến, hãy nỗ lực hết mình với một thái độ nghiêm túc. Nếu Huy không tìm đến nhà huấn luyện hình thể để giúp mình casting lần 2 với Everything, có khi anh đã rớt thật.
3. Có năng lực thiên bẩm, hãy bình tĩnh trước các cơ hội. Chưa chắc do mình tệ, có khi chỉ là chưa phù hợp. Huy rớt rất nhiều lần casting trước đó chỉ là do anh không hợp vai. Bằng năng lực và thái độ nghiêm túc với nghề, chỉ cần đúng 1 lần như Everything là đời anh đã khác. Vợ Huy, người luôn support anh hết mình, người chứng kiến anh đã yêu vai diễn và luyện tập chăm chỉ thế nào khi đi casting đã nói 2 chữ khi Huy thấp thỏm lo sợ mình rớt: Just Wait. Vâng, hãy đợi. Cơ hội của bạn sẽ đến. Cứ nỗ lực và nuôi dưỡng niềm đam mê, cơ hội của bạn sẽ đến.
Sau khi cầm tượng Vàng, phóng viên hỏi Huy, kế hoạch sắp tới ra sao? Ngoài một cái Action Comedy series trên Disney + và series 2 của Loki, Huy bảo: tôi thích cái cảm giác của sự...không biết. Nó khiến tôi cảm thấy vững vàng, cảm thấy biết ơn. Lạc quan là một cảm giác tuyệt vời. Tôi không có cảm giác ấy ở những năm tháng tuổi trẻ, giờ thì có”
Có lẽ, giờ Huy đã trút bỏ được tâm lý nghi ngờ năng lực bản thân, đã lạc quan hơn về chính mình, đã thấm thía được cảm giác..tự trôi của cuộc đời, biết ơn với những gì mình có và để cuộc đời quyết định. Như chính cái cách mà định mệnh đã sắp đặt cho anh cho đến giờ. Chỉ cần, anh biết mình đam mê diễn xuất và tự tin vào điều đó, là đủ.
Bình luận và Tổng hợp từ nhiều nguồn:
https://www.backstage.com/magazine/article/ke-huy-quan-everything-everywhere-interview-photos-75985/
https://www.nytimes.com/2022/04/05/movies/ke-huy-quan-everything-everywhere.html
https://www.screendaily.com/features/the-story-behind-ke-huy-quans-hollywood-comeback-the-future-looked-very-bleak/5179557.article
Cám ơn vì bài viết quá hay và truyền cảm hứng. Những dòng chữ thật sự rất chạm vào trái tim em.